DMEN: Krajnje je vrijeme da se odgovorno pristupi problemu zamućenja potoka Mačak

Ovo je, kako kažu, problem i širih od lokalnih razmjera, jer dokle se dalje od Zete posljedice ovakvog odlivanja voda osjećaju, možemo samo da predpostavljamo.

„Smatramo da javnost od nadležnih institucija i inspekcijskih organa nije dobila validne informacije o problematici kao ni o vrsti i stepenu posledica koje se mogu javiti usled ovakvog stanja. Praktično su do sada podijeljene samo površne informacije bez argumentovanih dokaza i koje nijesu potkrijepljene odgovarajućim analizama vode i terena. Treba se osvrnuti i na to da mnoga domaćinstva koriste vodu za piće sa izvorišta koja su u blizini, a takođe se ova voda koristi i za napajanje stoke. Moramo se opravdano zapitati da li usled ovakvih pojava može doći do poremećaja podzemnih voda i u kojoj mjeri, usled miješanja izvorskih voda i sa malim količinama ovako zamućenih voda, može doći do negativnih posledica za čovjeka i živi svijet“, naveli su oni.

Osvrnuli su se i na riblji fond Gračanice i jezera Liverovići. Rijeka je, kažu, bogata potočnom pastrmkom, a jezero još i klenom i šaranom što predstavlja dobar osnov za razvoj sportskog ribolova.

„Po analizama stručnjaka, način na koji ovako zamućena voda utiče na riblji fond je višestruko negativan i ima za krajnju posljedicu smanjenje ribljeg fonda i to na dva načina. Kada temperatura vode u nekim srednjim slojevima dostigne određenu vrijednost, riba dobija nalog i polaže ikru. Velika koncentracija čvrstih čestica u ovako zamućenoj vodi sprečava prodor sunčeve svjetlosti u dublje slojeve vode, tako da ona pri dnu ostaje hladnija, što za posledicu ima manji broj izležene mlađi iz ikre. Velika koncentracija čestica u vodi direktno ugrožava mlađ, što preko smetnji za disanje, što preko loše vidljivosti (teže pronalaženje harane i izloženost grabljivicama). Nedovoljan prolazak svjetlosti  utiče i na sadržaj rastinja ispod vode kojima je ona potreba za fotosintezu i rast, a koje služi kao hrana za neke riblje vrste“, objašnjavaju oni.

S obzirom na porjeklo čvrstih čestica, smatraju u DMEN-u, u njima mogu postojati  i čestice koje sadrže željezo, koje prati rudu boksita, i koje spada u grupu teških metala. U ovakvom slučaju može doći, kažu, i do težih poremećaja u lancu ishrane.

„Društvo mladih ekologa, kao zainteresovanu javnost, interesuju odgovori o tome kolike su do sada posledice po životnu sredinu i živi svijet, mogu li se pouzadno procijeniti količine vode i mulja koje su se do sada odlile, do kada će trajati odlivanje mulja crvenog boksita i šta se preduzima da se ne ponavljaju ovakve situacije?“, pitali su oni.

Zbog, kako kažu, neodrživog stanja i posljedica koje se dalje mogu proizvesti, pozivaju nadležne institucije i inspekcijske organe da sprovedu odgovorna, detaljna i kontinuirana mjerenja kvaliteta voda Gračanice i Liverovićkog jezera, a takođe da adekvatno, i u skladu sa propisanim zakonskim normativima, postupe prema izvoru zagađenja.